De liefde bracht hem naar Spanje waar hij als journalist vanaf 1988 de belangrijkste schakel tussen Cruijff en Holland was. Tegelijkertijd werkte hij bij de krant El Periódico en reisde hij de hele wereld over om verhalen te maken. Tot hij er zes jaar geleden genoeg van had te leven naar de grillen van zijn chef. Hij nam ontslag en ging boeken schrijven. In mei verschijnt ‘En zij deed het’, zijn negende boek en vierde roman.

Of we misschien een kwartiertje eerder kunnen afspreken, want hij moet om twaalf uur al weg. Een mailtje waaruit blijkt dat Edwin Winkels gewend is mee te denken met de fotograaf die later komt. Als Nederlandse correspondent in Barcelona was hij jarenlang fotograaf en journalist tegelijk en nu nog steeds is hij een belangrijke vraagbaak op tv als het gaat om de regio Catalonië waar hij al dertig jaar woont. Vorig jaar nog bracht hij een reisgids uit over de streek waar zijn vrouw Mari opgroeide. De plek waar hij na haar overlijden met twee kinderen achterbleef en waar hij een bestaan met schrijven opbouwde. Op de voor hem zo kenmerkende beschouwende en grondige manier. Liegen kan hij niet, vertelt hij, en van spelletjes houdt hij ook niet. ‘The quiet man’, zoals hij zichzelf eens betitelde, treedt met zijn romans iets meer op de voorgrond. Om over deze omslag in zijn leven te vertellen, verschijnt hij precies op de afgesproken tijd bij café Madeleine in Den Haag, de woonplaats van zijn nieuwe liefde Janneke Vreugdenhil, culinair journalist bij het NRC.

Ik begreep dat jullie elkaar hebben leren kennen via de De wereld draait door waar jullie samen te gast waren?
‘Ja, maar dat is alweer vier jaar geleden. Toen hebben we wel nummers uitgewisseld, maar nooit meer met elkaar gesproken. Tot ze ineens vorig jaar zomer vroeg over welk restaurantje in Barcelona ik het had gehad. Ze was alleen in de stad en wilde graag uit eten. Ik ben met haar meegegaan. Nu vlieg ik om de week naar Nederland om bij haar te zijn.’

De nieuwe liefde is niet de enige link die Winkels met Nederland heeft, want zijn naam is voor altijd onlosmakelijk verbonden met die club waar Johan Cruijff van 1988 tot 1996 trainer was. En dat terwijl hij al heel lang geen sportverslaggever meer is. Ook bij El Periódico was hij de laatste tien jaar geen sportverslaggever meer. Hij heeft alleen het correspondentschap voor het AD nog.

Mis je de hectiek van de krant niet?
‘Nee, 25 maart in 2012 was mijn laatste werkdag en ik heb er nog geen dag spijt van gehad. Ik was twintig toen ik begon en vijftig toen ik stopte. Je hebt als journalist geen agenda. Met de aanslagen in Londen kreeg ik negen uur ’s ochtends een telefoontje en zat ik daar vervolgens vijf dagen. Gelukkig had ik een Spaanse opa en oma die vlakbij woonden om op de kinderen te passen. Ook had ik na het overlijden van mijn vrouw bij de krant afspraken gemaakt dat ik vroeger begon zodat ik om een uur of zeven thuis kon zijn. Ik denk trouwens dat dit mee heeft gespeeld bij mijn keuze afscheid te nemen. Het is een grote zegen dat chefs niet bepalen wat ik doe.’

‘The quiet man’ kan niet liegen
en houdt niet van spelletjes

Strand
Dat hij als Nederlandse journalist aan de slag kon bij een Spaanse krant heeft hij volgens zijn zeggen vooral te danken aan het feit dat hij verhalen kon schrijven, want in het begin stonden zijn Spaanse artikelen vol grammaticale fouten. ‘Ik had een goede eindredacteur die het corrigeerde en dat las ik terug. Op die manier leer je heel snel, want ik heb nooit één Spaanse les gehad. Van sommige woorden die ik nu in het Spaans gebruik, weet ik niet eens de Nederlandse vertaling. Tegelijk ben ik altijd Nederlands blijven praten en schrijven.’

Ook zijn boeken schrijft hij in het Nederlands. Zoals zijn eerste boek ‘Welkom Thuis’. Een roman over hoe Nederland er in 2024 uit zal zien als de intolerantie doorslaat.

Daarvoor ben je met een auto een week door Nederland getrokken.
‘Ik vind dat je ergens geweest moet zijn om erover te kunnen schrijven. Zo gaat de vrouwelijke hoofdpersoon in mijn nieuwste boek ‘En zij deed het’ naar een stadje in de Himalaya waar ik ben geweest. Voor ‘Haar laatste vlucht’ heb ik de berg beklommen waar het vliegtuig is neergestort waar de stewardess in zat waar ik over schreef. In New Orleans ben ik een maand geweest om te kunnen schrijven over de arme Spaanse boeren die daarheen waren geëmigreerd. Ik loop dan in gedachten echt in het jaar 1778 rond. Die laatste twee verhalen over gewone mensen had ik voor de krant al eens als reportages gedaan. Ik ben het liefst een spreekbuis voor de mensen van de straat. De politici hebben al een podium.’

Dat je jezelf meer verbonden voelt met de ‘gewone’ mens maak je in het boek over Cruijff ook duidelijk door het verschil in huur aan te geven tussen je eigen appartement van vijfhonderd gulden en zijn optrekje dat 20.000 per maand kost. Ook schrijf je dat je voor een artikeltje over Cruijff maar 150 gulden kreeg.
'Dat kwam voort uit een discussie met hem. Hij zei: ‘Jij leeft hier dankzij mij.’ Ik dacht: ‘Je zou eens moeten weten wat ik aan jou verdien.’ Ik ben nooit jaloers geweest op de salarissen van voetballers. Ook waren die toen nog niet zo extreem. Ik had altijd een goed maandsalaris bij de krant. Nu mag ik blij zijn dat ik aan een roman waaraan ik een jaar werk vijfduizend euro verdien. Ik kom uit een arbeidersgezin en heb altijd geleerd dat het niet om geld draait. Voor het boek over Romano van der Dussen, een man die 12 jaar onschuldig in Spanje gevangen zat, heb ik de royalties volledig aan hem gegeven. Hij had het meer nodig dan ik.’

Ooit heb je eens gezegd dat je altijd positief moet blijven herinneren en je favoriete dichtregel is van Jimenez ‘De vogels zullen altijd blijven zingen.’ Ben je gelovig?
‘Nee, maar ik ben door Mari wel in aanraking gekomen met het boeddhisme. Tijdens haar ziekte heeft zij zich af en toe teruggetrokken in een boeddhistisch klooster bij ons in de buurt en haar meester regelde een bezoek in Kathmandu aan de arts van de Dalai Lama. Daar zijn we met zijn tweeën geweest. Uiteindelijk heeft dat niet geholpen, maar mijn ogen gingen wel open. Hoe de mensen in Nepal leven, zo arm en toch aardig en opgewekt. Dat is mooi om te ontdekken. Een jaar na haar overlijden hebben we haar as bij een stupa in Kathmandu verstrooid. Hun visie dat de dood geen einde is, komt in mijn nieuwe boek wel terug.’

‘En zij deed het’ is veel minder op feiten gebaseerd dan je andere boeken waarin je beschrijvingen afwisselt met het geven van heel veel informatie. Hoe bevalt het om fictie te schrijven?
‘Bij mijn eerste boeken bleef ik dichter bij de feiten. Het grote voordeel van fictie is dat ik veel minder gebonden ben. Ik ben inmiddels 55 en heb veel gezien en meegemaakt. Ook als het gaat om liefde. Dat gebruik ik natuurlijk alhoewel de roman beslist niet autobiografisch is. Ik heb me zelfs veroorloofd over een baaitje op Kreta te schrijven waar ik zelf nooit ben geweest. Wel heb ik via Google Earth gekeken hoe het eruit zag.’

Je laat de roman beginnen in Nederland op een regenachtige dag tijdens de Parade in Amsterdam. Mis je die typische Hollandse dagen in Spanje.
‘Absoluut niet. Ik heb inmiddels een huis kunnen kopen aan het strand in Sitges. Daar woon ik met mijn zoon en dochter. Die zijn al ver in de twintig, maar komen steeds terug. Ik kreeg pas nog een appje van mijn dochter of ze weer thuis mocht komen wonen. Ze zit nu op de Filipijnen. Zij is heel onafhankelijk en ik wat dat betreft ook. Eerder liet ik maaltijden voor ze achter. Nu moeten ze zichzelf redden. Maar ik kan ook vijf dagen totaal alleen thuis zijn. Dan werk ik in de ochtend en ga ik alleen de deur uit om boodschappen te doen. Vaak strijk ik dan ook even neer op een terrasje. Ondanks dat ik gewoon werk, lijkt het dan toch of ik al met de VUT ben.’

Meer over Edwin Winkels

Edwin Winkels woont sinds 1988 in Barcelona en schreef sinds 2012 verschillende romans en non-fictie boeken waaronder een biografie over Cruijff. Andere romans van hem zijn ‘Haar laatste vlucht’ over de stewardess in het vliegtuig dat in 1958 boven Madrid verdween en ‘Het oog van de orkaan’, over een arme Spaanse familie die naar New Orleans emigreert. Zijn laatste boek ‘En zij deed is het’ is een roman over een intense liefde die plaatsmaakt voor onbegrip, wantrouwen en bedrog. ‘En zij deed het’ is vanaf 1 mei 2018 verkrijgbaar via onder andere www.bol.com.