‘Biologisch gezien, ben ik klaar’| Interview Leopold Witte

Taboes doorbreken en grote thema’s als seks en de dood op humoristische wijze bespreekbaar maken: laat dat maar aan acteur Leopold Witte over. Samen met Geert Lageveen tourt hij door het land met zijn theaterhit ‘237 redenen om door te gaan’.

De loods in de Amsterdamse Houthavens waar theatergezelschap Orkater is gevestigd, ademt een creatieve vibe. Aan de keukentafel wordt een nieuwe productie besproken, ergens anders oefent iemand op zijn saxofoon. ‘Hier is het lekker rustig’, zegt Leopold Witte (59). Hij opent de deur van een kleine vergaderruimte, waar de wanden vol zijn geplakt met post-its.

De acteur, die landelijke bekendheid verwierf door zijn rol als Evert Lodewijkx in Gooische Vrouwen, maakt een ontspannen indruk als hij vertelt over zijn nieuwe theatertour. Een feelgood-voorstelling met een rouwrand. Het format is afgeleid van het succesvolle ‘237 redenen voor seks’. ‘Die voorstelling hebben Geert en ik lang gespeeld. Een vrolijke periode van volle zalen door het hele land waar maar geen einde aan kwam.’

 

Voelde je daardoor een zekere druk bij het maken van deze nieuwe productie?

‘Dat viel mee. Ook dit traject is begonnen als lunchvoorstelling van een uur. Het fijne aan deze ontwikkelingsfase is dat je de voorstelling stapsgewijs opbouwt en voor een wisselend publiek kunt testen. Als dat een succes is, kun je gaan uitbouwen. Na de lunchvoorstellingen en try-outs kregen we goede reacties en juichende recensies in de pers. Hierdoor weet ik dat het goed zit.’ 

Aftakeling

De voorstelling gaat over jullie leven als vijftigplusser, over de dood, maar vooral over de zin van het leven. Hoe is het idee ontstaan?

‘We gaan een nieuwe levensfase in, zitten in een transitieperiode. Onze kinderen zijn groot. Mijn ouders zijn overleden. Ik behoor nu zelf tot de oudste generatie. Biologisch gezien ben je klaar. Ook in mijn vak heb ik al een mooie lijst van voorstellingen en gespeelde rollen om op terug te kijken. Ik word dit jaar zestig en ga mij langzaam voorbereiden op mijn pensioen. Kortom, alle grote opdrachten van het leven beginnen vervuld te raken. Gaan we nog iets zinvols doen? Of alleen maar plezier maken? Hoe stel je de aftakeling zo lang mogelijk uit? Ik merkte dat ik hier steeds vaker gesprekken over voerde met leeftijdsgenoten op feestjes en verjaardagen.’

Het onderwerp diende zich dus vanzelf aan. En toen?
‘Toen heb ik Geert een uitvoerige brief geschreven. Een epistel van zeven kantjes waarin ik mijn gevoel over en ervaringen met de dood deelde. Hij schreef er een uitgebreide brief op terug. Daarna beschikten we meteen al over veel materiaal. Daaruit hebben we twee levenswijzen gedestilleerd. Geert staat voor Carpe Diem en ik vertegenwoordig Memento Mori.’

Leg eens uit…

‘Memento Mori betekent: gedenk te sterven. Oftewel: het leven wordt waardevoller in de wetenschap dat het eindig is. Je bent bewust bezig met de natuur, de wisseling van de seizoenen en relaties. Carpe Diem betekent dat je elke dag vol van het leven moet genieten en juist niet bezig bent met de eindigheid ervan. Je wordt immers 130, blijft voor altijd de jonge god! Die twee levensopvattingen zijn als yin en yang. Ze vullen elkaar aan of botsen juist. Het publiek wordt uitgedaagd om mee te denken: waar sta ik?’

Verhalenvertellers

Wat is de kracht van jullie samenwerking?
‘Wij zijn verhalenvertellers. We werken al twintig jaar samen, kennen elkaar door en door. Samen hebben we het hele theatrale spectrum van groot naar klein bewandeld: van het regisseren van opera’s en theater op locatie tot het maken van grote zaalvoorstellingen met orkest. Het aardige van deze voorstelling is de huiskamersetting. Geert en ik scheuren de kaartjes en doen zelf de techniek. We associëren losjes rond het thema, terwijl we plaatjes draaien van overleden helden en leeftijdgenoten. Het is alsof je bij een intiem gesprek tussen twee goede vrienden bent. Maar dan wel een theatrale vorm van een intiem gesprek, uiteraard. We spelen voortdurend met werkelijkheid en fictie.’ Lachend: ‘Het is absoluut niet therapeutisch.’

Is het een stuk voor jong en oud?

‘Jazeker, vooral in steden komt er ook veel jong volk op af. Er valt behoorlijk wat te lachen, dus de voorstelling leende zich er zelfs voor om op Lowlands te spelen! We hebben ook ontroerende reacties ontvangen van mensen die in de verpleging of een hospice werken.’

 Als je een voorstelling lang speelt, hoe zorg je er dan voor dat het geen routine wordt? ‘Om Pierre Bokma te citeren: theater is de kunst van de herhaling. Het mag geen automatisme worden. Daar zijn allerlei trucs voor. Door het stuk telkens op een andere manier te spelen – een zin door elkaar te husselen of net een andere formulering te gebruiken – blijf je jezelf verrassen. Het dwingt jou om te blijven nadenken en je tegenspeler om écht te luisteren.’

Over de dood praten

Wat kunnen theaterbezoekers van de voorstelling leren?

‘Práát met elkaar over de dood. Laatst zei iemand tegen me: “Ik heb mijn kind verloren, maar omdat er nooit meer over hem gesproken wordt, sterft hij voor de tweede keer. Als zijn naam wordt genoemd, leeft hij voort in de gedachten van anderen.” Het lijkt soms of er in de huidige maatschappij geen plaats meer is voor dood en ongeluk. Alles draait om het delen van succes, de mooiste vakantiekiekjes. Zware thema’s bespreekbaar maken, dát is de kracht van theater. En als je er ook nog om kunt lachen, omdat er een grapje over wordt gemaakt, is dat een cadeau.’

Terugkijkend op je leven, waar ben je trots op?

‘Trots is niet het juiste woord. Ik heb zoveel gekregen! Moet je zien in wat voor land we leven? Welke mogelijkheden we van onze ouders hebben meegekregen? Er is zoveel rijkdom om ons heen! We zijn renteniers van de wederopbouw. Ik heb een hoop kansen gekregen. Méér dan mensen die nu voor de kunst kiezen. Ik heb zat dingen gemaakt die mislukt zijn. Voorstellingen voor grote en kleine zalen, films, series. Daar ben ik eerder dankbaar voor.’

Hoe houd jij je lichaam en geest jong?

‘Door met jonge mensen om te gaan. Of dat nu mijn dochters zijn en hun vrienden, of de nieuwe generatie acteurs. En daarnaast door veel buiten te zijn. Ik heb een tweede huisje in de bossen tussen Deventer en Zutphen. Als het even kan, ga ik daar naar toe. Op het land werken, hout hakken voor het kampvuur: het simpele leven. Dat zoek ik steeds vaker op.’

 

Geplaatst op

Naar het overzicht

Dichtbij jezelf blijven | Emma van Muiswinkel

Op de middelbare school ontdekte ze haar liefde voor theater. En haar talent, dat ze niet van een vreemde heeft. Emma van Muiswinkel (30)... Lees meer »

Reizen met een goed doel | Avila Foundation

Ontdekkingsreizen met een vakantiegevoel, dat is waar Avila Reizen voor staat. De maatwerkspecialist is 12,5 jaar geleden opgericht door... Lees meer »

Meesterlijk zwart

Zwart. Het was de favoriete kleur van de Spaanse couturier Cristóbal Balenciaga. Een kleur waarin zijn sculpturale en complexe vormentaal... Lees meer »

Qiangli Liang | Solotentoonstelling

Qiangli Liang | Solotentoonstelling 10 september t/m 15 oktober 2022 "Tijdens het schilderen is het alsof ik beweeg over de smalle draad... Lees meer »

Ode aan het Noord-Hollandse landschap

Het Nederlandse landschap verbindt al eeuwen de mens, het water en de natuur. In Noord-Holland brengt men een ‘Ode aan het landschap’ en... Lees meer »

Intense pianoverhalen

De Bulgaars-Nederlandse meesterpianiste Marietta Petkova wist zich de afgelopen tien jaar gesteund door haar levensgezel, geluidstechnicus... Lees meer »

Van pruik tot haarwerk

Begin jaren ’70 was het hot: bijna iedere vrouw had wel een pruik op haar kaptafel staan, voor een alternatief kapsel op een avondje uit.... Lees meer »

Schatkamer van Friesland

De Alma-Tadema kring is een nieuwe vriendenclub van het Fries Museum in Leeuwarden. Een exclusieve groep kunstliefhebbers die Fries erfgoed... Lees meer »

Unzipped wordt verlengd

Het Groninger Museum verlengt The Rolling Stones – Unzipped tot en met 18 april 2021. De verlenging is een uiterste poging van het museum... Lees meer »

4 koppig fenomeen

De reizende tentoonstelling The Rolling Stones – Unzipped is dit najaar in vernieuwde vorm te zien in het Groninger Museum. Muriel Ramuz,... Lees meer »

Unzipped: The Rolling Stones

Fans kijken er al maanden naar uit: de tentoonstelling The Rolling Stones – Unzipped die van 14 november 2020 tot en met 28 februari 2021... Lees meer »

Residentie Orkest Den Haag keert dit najaar terug op het podium van het Zuiderstrandtheater

Half maart, toen we in een ‘intelligente lockdown’ gingen, leerder Nederland het Residentie Orkest Den Haag kennen via hun thuis concerteren.... Lees meer »

Sonja moet gevierd worden | Angela Schijf

Meer dan veertig jaar was Sonja Barend op de Nederlands tv te zien. Actrice Angela Schijf kruipt vanaf januari in de rol van ‘de koningin... Lees meer »

Gelato Vendetta | Stadsschouwburg Haarlem

Première Gelato Vendetta: Haarlemse Romeo & Julia op voorplein Stadsschouwburg Fotografie: Melle Meivogel Muzikale komedie over twee rivaliserende... Lees meer »

Dichtbij jezelf blijven | Emma van Muiswinkel

Op de middelbare school ontdekte ze haar liefde voor theater. En haar talent, dat ze niet van een vreemde heeft. Emma van Muiswinkel (30)... Lees meer »

Ode aan moederliefde | Marlijn Weerdenburg

Marlijn Weerdenburg is actrice, presentatrice, songwriter en zangeres. Ze was Diana in de musical Diana & Zonen, in de Nederlandse televisieserie... Lees meer »

‘Clown zijn is een ambacht’ | Eric Koller

Vier jaar lang maakte Eric Koller (47) furore als eerste Nederlandse clown bij Cirque du Soleil. Samen met zijn vrouw en twee husky’s reisde... Lees meer »

Intense pianoverhalen

De Bulgaars-Nederlandse meesterpianiste Marietta Petkova wist zich de afgelopen tien jaar gesteund door haar levensgezel, geluidstechnicus... Lees meer »

‘Ik eet elke dag van een gouden bord’

Contrabassist, dirigent en presentator Dominic Seldis – bekend van de tv-hit Maestro – zou dit jaar zijn vijftigste verjaardag groots vieren... Lees meer »

Jeroen van Merwijk overleden op 65 jarige leeftijd

Jeroen van Merwijk is overleden in het bijzijn van zijn grote liefde Jeannette in zijn woonplaats Sainte-Juliette, Frankrijk. Jeroen zal... Lees meer »

Nederlands Dans Theater gaat weer touren

Na een lange, gedwongen pauze vanwege de coronapandemie toert NDT 1 van 17 september t/m 10 oktober weer door het land met het avondvullende... Lees meer »

Online ballet avonden

Zolang de theaterzalen leeg moeten blijven, danst het Scapino Ballet Rotterdam iedere maandagavond online. Om 20.30 uur start via Facebook... Lees meer »

‘Biologisch gezien, ben ik klaar’| Interview Leopold Witte

Taboes doorbreken en grote thema’s als seks en de dood op humoristische wijze bespreekbaar maken: laat dat maar aan acteur Leopold Witte... Lees meer »

‘Sommigen denken dat ik de helft verzin’

Floris Kortie over het leven van Beethoven ‘Sommigen denken dat ik de helft verzin’ Eén van zijn beste jeugdherinneringen is dat hij samen... Lees meer »